وب 25 ساله شد

در آن زمان «جنگ سرد» پایان یافته بود، ایالات متحده برای دستیابی به اهداف خود در خاورمیانه نبردهایی را در خلیج فارس آغاز کرده بود و همزمان با این اتفاقات «تایم برنرز-لی» وب را اختراع کرد. در بین اینها و بسیاری از اتفاقات دیگر که سال 1991 میلادی رخ داد، باید اعتراف کرد که اختراع وب مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویداد در آن سال بود. زیرا از آن سال به بعد فرود و صعود دولت‌ها به صورت متناوب اتفاق افتاد، جنگ‌های مختلف به وقوع پیوست و مشکلات اقتصادی جهانی گریبانگیر مردم شد. ولی آنچه که توانست به صورت مداوم روی زندگی تک‌تک ساکنان کره خاکی اثرگذار باشد، اختراع وب بود که بیست‌وپنج سال قبل در چنین روزی صورت گرفت.

اثرگذارترین اتفاق تاریخ
در سال 1991 من و احتمالاً میلیاردها نفر از ساکنان کره خاکی به اینترنت دسترسی نداشتیم و هنوز بدرستی نمی‌دانستیم این فضا چه کاربردهایی می‌تواند در زندگی روزمره داشته باشد. اینترنت در آن زمان از طریق اپلیکیشن‌های مبتنی بر سیستم ASCII در دسترس بود و پس از گذشت چند سال تنها ابزاری که از طریق اینترنت ارتباط میان مردم را برقرار می‌کرد پست الکترونیکی بود که از طریق برنامه‌هایی مانند pine و elm خدمات مرتبط با آن ارائه می‌شد. برای دانلود کردن و جست‌وجو کردن فایل‌ها مشکلات فراوانی پیش‌رو بود و حتماً باید برنامه‌هایی مانند ftp یا Archie مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای پیدا کردن اطلاعات مورد نیاز کاربران مجبور بودند به جای گوگل، پلتفرمی موسوم به Gopher را مورد استفاده قرار دهند و البته پس از گذشت چند سال یک ابزار کاربردی جایگزین با نام یاهو روی کار آمد که توانست یکی از بزرگترین اتفاقات را در تاریخ جست‌وجوی اینترنتی رقم بزند. با همه این اتفاقات «تیم برنرز-لی» موفق شد با ثبت اختراعی به نام «وب» یکی از تأثیرگذارترین اتفاقات را در زندگی انسان باعث شود.

آن روزها هیچ کس نمی‌دانست یک اتفاق بزرگ در حال صورت گرفتن است و فقط گروه محدودی از محققان و مهندسان اینترنتی به صورت جدی روی این طرح کار می‌کردند. تا اوایل سال 1993 میلادی این فضا هنوز به صورت عمومی برای مردم عرضه نشده بود و کمتر کسی در مورد وب آگاهی داشت و طولی نکشید که رسانه‌های خبری نوشتن خبرها و گزارش‌های مربوط به آن را آغاز کردند تا مردم با آن آشنا شوند.

نخستین گزارشی که سال 1991 در روزنامه نیویورک‌ تایمز در مورد وب به انتشار رسید، به قرار زیر بود: «World-Wide Web که می‌توان آن را با نام WEB هم شناخت همچنان یک طرح در حال توسعه محسوب می‌شود و با وجود این کاربران عمومی هم می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. این طرح اطلاعات اینترنتی را آسان‌تر و جامع‌تر منتشر می‌کند. سیستم WEB قادر است متن‌ها را به صورت جامع و کارآمد در اینترنت منتشر کند. این سیستم می‌تواند دسترسی به اسناد و اطلاعات را آسان کند و به رایانه‌ها امکان دهد به صورت جامع و شبکه‌ای به داده‌ها دسترسی داشته باشند. در این سیستم کلمات می‌توانند به یکدیگر لینک شوند و آنها را در اسناد و فایل‌های دیگر هم می‌توان جست‌وجو کرد. به عنوان مثال برای دسترسی به زندگینامه «گریس هوپر» می‌توانید در اسناد مختلف اطلاعات مربوط به اختراع سیستم COBOL توسط او یا فعالیت‌های دیگر را شناسایی کنید. همه این اتفاقات روی سیستم عامل شخصی ما صورت می‌گیرد و از این طریق می‌توانید به بانک اطلاعات گسترده دسترسی داشته باشید.»

اثرگذاری جامع «وب»
آن روزها هیچ کس تصور نمی‌کرد وب در آینده نه چندان دور بتواند همه بخش‌های زندگی، از اقتصاد گرفته تا ابزارهای سرگرمی و روزمره را تحت پوشش قرار دهد. کمتر از یک دهه از زمان اختراع وب شرکت آمازون برای نخستین بار امکان خرید و فروش کالا روی فضای مجازی را مبتنی بر سیستم وب آغاز کرد و پس از آن خدمات موسیقی، تلویزیون، بورس، املاک، ارتباطات و حتی روزنامه‌نگاری به طور کامل به وب وابسته شد و کم‌کم این فضا توانست به عنوان اصلی‌ترین ابزار برای ارائه سرویس‌های مذکور مورد استفاده قرار گیرد.

البته در این فرآیندها تجارت و کسب‌وکار بیشترین تأثیر را پذیرفت و توانست بزرگترین موفقیت‌ها را از طریق وب کسب کند. این روزها اگر در شهر تهران پشت رایانه شخصی خود نشسته باشید، براحتی می‌توانید به صورت زنده و مستقیم با دوستی که در شهر لندن یا نیویورک زندگی می‌کند ارتباط صوتی-تصویری داشته باشید و باید بدانید که این خدمات از طریق وب در اختیار شما قرار می‌گیرد.

وب در سال‌های اخیر توانست بیش از هر زمان دیگر روی زندگی مردم تأثیر بگذارد. مدتی قبل که یک حمله تروریستی در شهر نیس فرانسه جان چندین نفر را گرفت یا در جریان برگزاری رفراندوم Brexit برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، وب کاربردی‌ترین ابزاری بود که اخبار مربوط به این اتفاقات را به صورت لحظه به لحظه با مردم جهان به اشتراک گذاشت. همین اتفاق موجب شده است تا این روزها کارشناسان به این نتیجه برسند که در آینده نه چندان دور وب می‌تواند به عاملی برای یکپارچگی همه مردم جهان تبدیل شود و آنها را بیش از هر زمان دیگر به هم نزدیک کند.

آینده وب
وب در آغاز توانست بزرگترین اتفاق در عرصه فناوری را رقم بزند و تقریباً همه ساکنان کره خاکی را به نوعی با خود درگیر کند. آنچه که در آگوست 1991 به وقوع پیوست، اتفاقی بود که تا قرن‌ها بعد هم مردم را تحت تأثیر قرار خواهد داد. آن زمان نخستین پایه‌های سیستمی به نام تبادل تجاری اینترنت (CIX) راه‌اندازی شد. این سیستم امکان تجارت و بازرگانی در فضای مجازی را فراهم می‌کرد و در نهایت فضای وب با همین سیستم توانست برای سیستم‌های نظامی، مراکز تحقیقاتی، فضاهای آکادمیک و... خدمات تخصصی و ویژه ارائه دهد.

آنچه که کارشناسان امروزی می‌گویند این است که در سال 1991 وب و سیستم CIX اتفاقی را رقم زد که باعث ظهور فضای اینترنتی مدرن شد. امروز آنچه که به عنوان خدمات اینترنتی از طریق سایت‌ها و پلتفرم‌های مختلف در اختیار ما قرار می‌گیرد، در اصل همان سیستم تعریف شده مبتنی بر وب است و به عبارت دیگر می‌توان گفت اگر برنرز-لی چنین فضایی را بیست‌وپنج سال قبل ارائه نکرده بود، هم‌اکنون نمی‌توانستیم قابلیت‌های مجازی امروزی را در اختیار داشته باشیم.

بزرگترین سرویس جست‌وجوگر اینترنتی موسوم به گوگل، بزرگترین فروشگاه اینترنتی جهان موسوم به آمازون، بزرگترین شبکه اجتماعی جهان موسوم به فیس‌بوک، بزرگترین مرکز اینترنتی ارائه‌کننده خدمات مسافرتی موسوم به AirBnB، بزرگترین سرویس ارائه خدمات تاکسی موسوم به Uber، بزرگترین سرویس ارائه خدمات مسکن موسوم به Zillow و... مبتنی بر وب فعایت می‌کنند و همه فعالیت‌های خود را مدیون اختراع برنرز-لی هستند.

با این توضیحات، به نظر شما آینده وب به چه سمتی پیش خواهد رفت؟ آنچه که از هم‌اکنون می‌توان پیش‌بینی کرد این است که وب همچنان به جلو حرکت می‌کند و در آینده می‌توان بیش از امروز تأثیرپذیری از این فضا را روی زندگی روزمره مشاهده کرد.

منبع: ایران